Onderzoek Vlaamse bermen en onmiddellijke omgeving in het kader van groenblauwe netwerken en de afname van biodiversiteit

Abstract

Samen vormen alle bermen een wezenlijk onderdeel van de ecologische structuur en de groenblauwe dooradering van het landschap. Om een inzicht te verwerven in de kwaliteit van de bermen zijn een goede inventarisatiemethodiek, met gegevensverzameling in een degelijke databank, en een ecologische score belangrijke vereisten.Deze studie handelde over een integratie van alle bestaande gegevens rond snel-, gewest- en waterwegen tot een performante databank zonder dataverlies. Van bestaande aangeleverde inventarissen werden de data geanalyseerd en werd er een relationeel (geo)datamodel uitgewerkt dat toelaat om de bestaande databanken met info over bermen te integreren. De databank laat vervolgens toe om in de toekomst op eenvoudige en efficiënte wijze verdere inventarisaties uit te voeren, zodat tenslotte een doortastend bermbeheer mogelijk wordt gemaakt.Om een beeld te krijgen van de kwaliteit van de bermen werd een tweeledig scoresysteem uitgewerkt, gebaseerd op de landschaps-ecologische en de biotische waarde. De landschaps-ecologische waarde van de berm geeft weer hoe deze gelegen is t.o.v. bepaalde juridisch beschermde natuurwaarden (zoals natuurreservaten) en de nabijheid van waterlopen. Verder wordt er gekeken naar het aangrenzend landgebruik, de expositie en hellingsgraad. De biotische score is gebaseerd op de typering van de berm en de aanwezigheid van rode lijst soorten (zowel voor fauna als flora). De score kan uitgebreid worden met extra scores voor onder andere Habitat-richtlijnsoorten, provinciaal prioritaire soorten (PPS), ….enz.Om op gestandaardiseerde wijze de waarde van bermen in beeld te brengen, kan een Citizen Science-aanpak gevolgd worden. De betrokkenheid, lokale participatie en bescherming kunnen daarmee eveneens vergroot worden. Op basis van gekende Citizen Science-projecten werden in deze studie succes- en faalfactoren in kaart gebracht. Vervolgens werd een plan van aanpak opgemaakt voor een vervolgproject waarin een Citizen- Science-project verder zal uitgewerkt worden.